धनगढी : सुदूरपश्चिममा गौरापर्वको रौनक छाएको छ । पञ्चमीदेखि गौरा भिजाएर सुरु भएको गौरा पर्वको आज अथवा आईतबार अठेवाली पर्व मनाइएको छ । अठेवाली अथवा विरुडाले गौरीको पुजन गरी आफन्तको टाउको पुजन गरी दिर्घायुको कामना गर्ने चलन रहेको छ ।
सुदूरपश्चिमका गाउबस्ती देखि शहरसम्म गौरामय भएका छन । पहाडबाट तराई झरेकाहरुले धनगढीमा पनि भब्यताका साथ गौरा पर्व मनाएका छन ।
सुदूरपश्चिमको मौलिक पर्वका रुपमा रहेको गौरापर्वको आज मुख्य दिन हो । आईतबार अठेवाली मनाईएको छ । पञ्चमीका दिन भिजाएको अंकुरित भएको विरुडाले आज दिनभरी गौरीको प्रतिमाको पुजा गरिन्छ भने गौरीको पुजा सकिएपछि विवाहीत महिलाले श्रीमान, छोराछोरी र आफन्तजनको टाउको पुजनगरी सुस्वास्थ्य एवम दिर्घायुको कामना गरिन्छ ।
आजका दिन विरुडाले आफन्तको टाउको पुजन गरेर आशिष मागेमा दीर्घायु हुने विश्वास रहेको ब्रतालु भागरथी विष्टले बताईन । ‘आजको दिन गौरा पर्वको मुख्य दिन हो । सबैभन्दा पहिला गौरी (पार्वती) र भगवान शिवको विवाह गरिन्छ । त्यसपछि फल पटकाएर आफन्तको टाउको पूजन गरि दीर्घायुको कामना गरिन्छ ।’ उनले भनिन ।
धनगढीको शिवपुरी धाम, नैनादेबी र बनदेबी मन्दिरमा गौरा पर्व उल्लासका साथ मनाईन्छ । स्थानीयहरुले पञ्चेवाजा बजाएर गौरीको प्रतिमाको परिक्रमा गर्छन भने महिलाहरुले शिवपार्वतीका मंगल गाथाहरु गाएर पार्वती अवथा गौरीको पुजा गर्ने गर्छन ।
विहीबार व्रतालु महिलाहरूले घर÷घरमा ‘बिरुडा’ अथवा पाँच प्रकारका अन्न, मास, केराउ, गहत, गहुँ र गुराउस भिजाएका थिए । शुक्रबार नजिकको जलासय, कुण्ड वा कुवामा गएर सामुहिक रुपमा विरुडा धुने कार्य सम्पन्न भईसकेको छ ।
शनिवार भने गौराको खालो अथवा आआफनो पायक पर्ने मन्दिरमा गौरीको पुजन सम्पन्न भएको छ । आजको दिन पनि स्थानीय भाषामा रहेको सगुन तथा गौरी पुजनको फाग गाउने चलन रहेको छ । पुुरुषले लगाउने जनै जस्तै महिलाहरु आजको दिन दुुबधागो लगाउने गर्छन ।
गौरा पर्व महिलाहरुको मात्र पर्व हो । गौरा पर्वमा विवाहित महिलाले मात्र ब्रत बस्नुपर्छ । यस पर्वमा पुरुषहरुले ब्रत बस्नुपर्दैन तर पुरुषहरु गौरा पर्वको अवधरीभर देउडा, ढुस्को र धुमारी जस्ता खेल खेलेर रमाईलो गर्ने गर्छन । ‘गौरा आउने वित्तिकै देउडा, ढुस्को धुमारीको सम्झना आईहाल्छ । पुरुषहरुले देउदा खेलेर रमाईलो गर्ने पर्छन’ सुदूरपश्चिम सांकृतिक सम्बर्धन समितिका अध्यक्ष भोजराज भट्टले भने ।
विवाहित महिलाहरुले गौरा पर्वमा बस्ने ब्रत अठेवालीका दिनदेखि सकिएको छ । तर रमाईलोका लागि गौरा पर्व अझै तीन दिन देखि हप्ता दिनसम्म चल्नेछ । तराईका जिल्ला भन्दा पनि पहाडि जिल्लाहरुमा अझै गौराको रौनक बढी हुने गरेको छ ।
